Deweloper ogłasza upadłość po podpisaniu umowy deweloperskiej - co dalej?

Sytuacja nabywców lokali znacznie poprawiła się z chwilą wejścia w życie Ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (dalej: Ustawa, Ustawa deweloperska). Przed wejściem w życie Ustawy sytuacja nabywców, którzy podpisali umowę z deweloperem, który następnie ogłosił upadłość była niezmiernie trudna - odzyskanie przynajmniej części wpłaconych środków było praktycznie niemożliwe, ponieważ osoby te nie korzystały z żadnego uprzywilejowania i zaliczane były do szerokiego grona wierzycieli dewelopera.

Ustawa deweloperska wprowadziła szereg instrumentów zapewniających kupującemu znacznie lepszą ochronę. Już na samym wstępie, jeszcze przed przystąpieniem do umowy, kupujący ma możliwość zapoznania się z sytuacją prawną i finansową zarówno samego dewelopera, jak i przedsięwzięcia deweloperskiego. Już na tym etapie warto skorzystać z pomocy profesjonalisty, który doradzi czy z daną inwestycją już na starcie nie są związane żadne problemy.

Po podpisaniu umowy deweloperskiej deweloper, dzięki unormowaniom wprowadzonym przez Ustawę, ma obowiązek zapewnienia kupującemu co najmniej jednego z wymienionych środków ochrony: zamkniętego mieszkaniowego rachunku powierniczego, otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego, otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego i gwarancji ubezpieczeniowej lub otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego i gwarancji bankowej. O różnicy pomiędzy zamkniętym i otwartym mieszkaniowym rachunku powierniczym pisaliśmy już w artykule „Jak zabezpieczone są wpłaty klientów na rachunek dewelopera?” , do którego lektury zachęcam. Najczęściej deweloperzy oferują otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy, który pozwala na pobieranie środków przez dewelopera na bieżące postępy w budowie. Niestety, w praktyce może to powodować, że w przypadku problemów na koncie nie będzie już żadnych środków.

Zwrotu wpłat, które zostały już przekazane przez bank z otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego, można żądać już jedynie od dewelopera.

Trzeba pamiętać, że zabezpieczenia wynikające z Ustawy deweloperskiej dotyczą tylko umów, których przedmiotem jest nieruchomość mieszkalna. Dla osób, które zawierają umowę o wybudowanie i przeniesienie własności innego rodzaju lokalu (np. lokalu użytkowego), ustawowe gwarancje nie są przewidziane. W takich przypadkach niezmiernie istotne jest wynegocjowanie odpowiednich zabezpieczeń i zawarcie ich w treści umowy.